Ο Theodore John Kaczynski ως Unabomber, και το μανιφέστο του.

Ο Theodore John Kaczynski ως Unabomber, και το μανιφέστο του.

Ο Theodore John Kaczynski, γνωστός παγκοσμίως ως Unabomber, αποτελεί μια από τις πιο σύνθετες και αμφιλεγόμενες φιγούρες του 20ού αιώνα. Μαθηματική διάνοια, κοινωνικός ερημίτης, τρομοκράτης και ιδεολόγος αντιτεχνολογικού λόγου, ο Kaczynski καθόρισε μια περίοδο της αμερικανικής ιστορίας με τις βίαιες ενέργειές του, αλλά και με το μανιφέστο του, που έχει αναλυθεί όσο λίγα πολιτικά κείμενα αυτής της περιόδου. 

Γεννήθηκε στις 22 Μαΐου 1942 στο Σικάγο, Ιλινόις. Από μικρός έδειξε εξαιρετική ευφυΐα. Σε ηλικία 16 ετών έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Harvard με υποτροφία. Ήταν εσωστρεφής, μοναχικός και συχνά κοινωνικά απομονωμένος.

Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο Harvard, συμμετείχε χωρίς να γνωρίζει πλήρως τη φύση της έρευνας σε ψυχολογικά πειράματα υπό τον καθηγητή Henry Murray. Τα πειράματα περιελάμβαναν σκόπιμη συναισθηματική πίεση και επιθετική αντιπαράθεση, και έχουν ερμηνευθεί από πολλούς ως σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσής του.

Μετά το Harvard, συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, όπου έλαβε το διδακτορικό του στα μαθηματικά. Το 1967 προσλήφθηκε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, σε ηλικία μόλις 25 ετών. Ωστόσο, δύο χρόνια αργότερα παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά, απορρίπτοντας το ακαδημαϊκό και αστικό περιβάλλον.

Από το 1971, ο Kaczynski εγκαταστάθηκε σε μια μικρή ξύλινη καλύβα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα ή τρεχούμενο νερό, κοντά στο Λίνκολν της Μοντάνα. Η ζωή του εκεί ήταν απομονωμένη, αυτάρκης, και καθοδηγούμενη από μια σταθερή άρνηση του τεχνολογικού πολιτισμού.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 και ’80, σταδιακά άρχισε να εμβαθύνει σε έναν ιδεολογικό στοχασμό που βασιζόταν στην πεποίθηση ότι η τεχνολογική πρόοδος αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ανθρώπινη ελευθερία και φύση.

Ο Kaczynski πίστευε ότι η βιομηχανική και τεχνολογική κοινωνία υπονομεύει τις ανθρώπινες ελευθερίες, επιβάλλει τεχνητές ανάγκες, προκαλεί κοινωνική απομόνωση, οικολογική καταστροφή και συντριβή της ανθρώπινης αυτονομίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το σύστημα ελέγχει τη συμπεριφορά μέσω θεσμών, κανονισμών και τεχνικών επιβίωσης που δεν είναι φυσικές αλλά τεχνητές.

Βασικό επιχείρημα του Kaczynski ήταν ότι η πρόοδος δεν είναι απαραίτητα θετική. Η τεχνολογική εξέλιξη, κατά τον ίδιο, δεν μπορεί να ελεγχθεί από δημοκρατικούς θεσμούς και, μόλις αναπτυχθεί, αποκτά δική της αυτονομία και δυναμική.

Το πιο σημαντικό έργο του ήταν το μανιφέστο του, με τίτλο:

“Industrial Society and Its Future” (Η Βιομηχανική Κοινωνία και το Μέλλον της)

Το μανιφέστο δημοσιεύθηκε το 1995 στους New York Times και Washington Post, μετά από απαίτησή του. Σε αυτό, ο Kaczynski προειδοποιεί ότι η τεχνολογία θα οδηγήσει στην απώλεια της ατομικής ελευθερίας, την επιβολή ομοιομορφίας και τη μηχανοποίηση της ζωής, και καλεί σε μια επανάσταση ενάντια στο τεχνολογικό σύστημα όχι απλώς πολιτική, αλλά συστημική, με στόχο την καταστροφή της ίδιας της βιομηχανικής βάσης της κοινωνίας.

Μεταξύ 1978 και 1995, ο Kaczynski ξεκίνησε μια βίαιη καμπάνια αποστολής παγιδευμένων δεμάτων (βομβών) σε πανεπιστήμια, αεροπορικές εταιρείες και πρόσωπα που θεωρούσε υπεύθυνα για την προώθηση της τεχνολογίας και της επιστήμης χωρίς ηθικούς φραγμούς.

Η ονομασία Unabomber προέκυψε από το FBI και σημαίνει University and Airline Bomber. Οι επιθέσεις του κόστισαν τη ζωή σε τρεις ανθρώπους και τραυμάτισαν 23 άλλους.

Κάθε βόμβα ήταν χειροποίητη, συχνά πολύπλοκη, και είχε μοναδικά χαρακτηριστικά. Χρησιμοποιούσε φυσικά υλικά για να δυσκολέψει την ταυτοποίηση. Συνολικά, οι επιθέσεις διήρκεσαν σχεδόν δύο δεκαετίες, αφήνοντας τις αρχές σε σύγχυση και δημιουργώντας κλίμα φόβου.

Το 1995, ο Kaczynski απαίτησε τη δημοσίευση του μανιφέστου του ως προϋπόθεση για να σταματήσει τις επιθέσεις. Οι αρχές, σε συνεργασία με τα μέσα ενημέρωσης, αποδέχτηκαν ελπίζοντας πως κάποιος θα αναγνώριζε το ύφος γραφής.

Η κρίσιμη στροφή ήρθε όταν ο David Kaczynski, αδελφός του Theodore, αναγνώρισε ομοιότητες ανάμεσα στο μανιφέστο και σε παλαιότερα γραπτά του αδελφού του. Η πληροφορία οδήγησε σε μυστική παρακολούθηση και, τελικά, σε σύλληψή του στις 3 Απριλίου 1996 στην καλύβα του στη Μοντάνα.

Ο Kaczynski προσπάθησε να εκπροσωπήσει τον εαυτό του στη δίκη και αντιτάχθηκε στη στρατηγική της υπεράσπισης να τον δηλώσει ψυχικά ασθενή. Ήθελε να γίνει αντιληπτός ως πολιτικός αγωνιστής και όχι ως ψυχοπαθής. Για να αποφευχθεί η θανατική ποινή, τελικά συμφώνησε σε συμβιβασμό με τις αρχές.

Το 1998 καταδικάστηκε σε τέσσερις φορές ισόβια κάθειρξη χωρίς δυνατότητα αναστολής. Μεταφέρθηκε στη φυλακή υψίστης ασφαλείας ADX Florence στο Κολοράντο.

Ο Kaczynski παρέμεινε ενεργός μέσα από τη φυλακή, ανταλλάσσοντας επιστολές με υποστηρικτές και ερευνητές. Το μανιφέστο του, παρότι καταδικάστηκε από το σύνολο της κοινωνίας λόγω των βίαιων μεθόδων του, μελετάται και αναλύεται στα πανεπιστήμια, στην πολιτική φιλοσοφία και στην οικολογική σκέψη.

Πολλοί τον βλέπουν ως παράδειγμα του “πώς μια ριζική ιδεολογία μπορεί να οδηγήσει στη βία”, ενώ άλλοι χωρίς να εγκρίνουν τις πράξεις του θεωρούν ότι οι προειδοποιήσεις του για την τεχνολογία έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, των κοινωνικών δικτύων, και της παρακολούθησης.

Εκεί έγκειται και η μεγάλη αντίφαση του Unabomber: ένας άνθρωπος που χρησιμοποίησε την ίδια την τεχνική και γνώση που απεχθανόταν, για να πολεμήσει το σύστημα. Ο «παράδοξος τρομοκράτης», ένας ασκητής του 20ού αιώνα, που αναζήτησε λύτρωση στην καταστροφή.

Ο Theodore Kaczynski πέθανε στις 10 Ιουνίου 2023, σε ηλικία 81 ετών. Τον βρήκαν νεκρό στο κελί του στη φυλακή του Βόρειου Καρολίνα. Σύμφωνα με επίσημες πηγές, ο θάνατος του αποδίδεται σε αυτοκτονία. Αν και αργότερα είχε διαγνωστεί με καρκίνο, ο θάνατός του επισφράγισε το τέλος ενός από τα πιο αινιγματικά και διχαστικά κεφάλαια της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας.

Ο Unabomber αποτελεί ένα παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί όταν η ιδεολογία αποσυνδέεται από την ηθική και όταν η κριτική στον πολιτισμό εκφράζεται μέσω βίας. Το ερώτημα που γεννά η πορεία του Kaczynski είναι αν μπορούμε να αγνοήσουμε εντελώς τη σκέψη κάποιου λόγω των πράξεών του ή αν πρέπει να εξετάζουμε τις ιδέες, ακόμα κι όταν αυτές προέρχονται από σκοτεινές πηγές.

Ανεξαρτήτως της απάντησης, ο Kaczynski θα παραμένει ένα από τα πιο διφορούμενα σύμβολα της τεχνολογικής εποχής: ένας άνθρωπος που ήθελε να μας προειδοποιήσει για την αποανθρωποποίηση και επέλεξε τον πιο ακραίο τρόπο για να ακουστεί.